Interview met Paul Hegge
Waarom heb je ooit beslist op AFS-uitwisseling te gaan?
Daar waren veel redenen voor. Toen ik 16 was, was ik danig onder de indruk van de film Gandhi met Ben Kingsley in de hoofdrol. Ik was sowieso al geïnteresseerd in internationale aangelegenheden maar toen was ik zeker dat ik de wereld wilde verbeteren en liefst geweldloos. Bij een AFS scholentocht kreeg ik een infoboekje (toen nog stencils !) met een uitspraak in van diezelfde Gandhi in de aard van : ‘laat de vensters in mijn huis langs alle kanten open zodat alle religies en filosofieën binnenstromen’. Ik dacht ‘hier moet ik bijzijn’.
Daarnaast had ik er zo’n vier jaar rolstoel- en krukken-gebruik opzitten omwille van ernstige knieproblemen en was de pubertijd aan mij voorbij gegaan. Ik wilde het echte leven wel leren kennen alvorens mij volledig op universitaire studies te storten.
Ik was tot mijn 14de ook een niet-onaardige sporter en koesterde zelfs om mijn 18de nog enige ambitie voor een come-back maar dan had ik daarvoor wel wat tijd nodig.
Dus vele redenen … ik denk dat de sectie ‘motivatie’ bij mijn deelname dossier zo’n 7 bladzijden besloeg 😉.
Wat is je het meest bijgebleven van deze uitwisseling?
1985 blijft voor mij het referentiejaar. Er is het leven voor AFS-jaar 1985-86 en daarna. Zelfs de dag van vandaag kan ik bijvoorbeeld precies zeggen welke muziek van daarvoor, tijdens of daarna dateert.
Het meest bijgebleven ?
- Bij mijn aankomst voor de oriëntatiedagen in CW Post (New York city) met alle andere AFS’ers van over de hele wereld, stelde ik vast dat ik mij van bestemming vergist had. Ik was beter naar Zuid-Amerika gegaan. De meisjes van daar waren immers zoveel charmanter, vrolijker, spontaner en mooier dan alle andere meisjes die ik ooit ontmoet had 😉
- Dat hoewel voorbereid … je je toch op betrapt met veel vooroordelen rond te lopen en dat hetgeen voor jou evident is, daarom dat nog niet voor een ander is en al zeker niet in een andere cultuur. Kortom, vele voor mij evidente basiswaarden werden op zijn kop gezet. En dan was ik nog maar op uitwisseling in een ander Westers land. Ik geloof sinds mijn AFS jaar al lang niet meer in absolute waarden en in het absolute goed en kwaad.
- Dat hypocrisie, dubbele standaarden van alle tijden en maatschappijen zijn.
- Dat je wilde dieren zoals stinkdieren best niet met de blote hand tracht te vangen 😉
- Dat het makkelijker is om zich aan- en in te passen in een nieuw land dan je terug aan te passen aan je moederland bij terugkomst.
Wat heb je er naderhand bekeken vooral uit geleerd?
Enerzijds doe je met AFS enorme troeven op. Je leert jezelf beter kennen en op je eigen benen staan. Je doet vertrouwen op en leert omgaan met complexere omgevingen. Je leert omgaan met tegenslagen. Je krijgt de kans om bij wijze van spreken van nul af aan in een ander land te starten gedurende een aantal maanden, soms zelfs een jaar. Die luxe heb je niet in eigen land en het levert een rijkdom aan ervaring op.
Anderzijds wordt het leven van een AFS-er ook wel moeilijker. Je verliest voor een deel je houvast want je beseft dat jouw waardepatroon, je opvoeding en dergelijke … ook maar een conventie is die niet absoluut is. Je moet dus je eigen referentiekader opnieuw opbouwen. Bovendien heb je leren proeven van een ander leven dat op bepaalde vlakken boeiender of makkelijker is dan in je thuisland en dat kan een gemis worden. De buitenlandse ervaring stimuleert dikwijls ook dermate al je zintuigen dat je eigenlijk – bijna als een verslaafde – moet afkicken van sensorische (over)stimulatie.
Maar dit alles is nu net hetgeen waar elke mens mee geconfronteerd wordt in een globaliserende wereld, vandaag meer dan ooit. De invloed van de hele wereld op onze lokale leefwereld is de voorbije 40 jaren nog exponentieel toegenomen.
Hoe heeft die AFS-ervaring jouw leven beïnvloed?
Het heeft uiteindelijk mijn studiekeuze voor internationale zaken, diplomatie etc… bepaald, evenals mijn professionele keuze om vooral – wat ik noem – ‘maatschappelijk relevante’ jobs te kiezen louter dan voor het zuivere winstbejag van een individueel bedrijf te werken. Af en toe heb ik daarom ook zogenaamde prestigieuzere en dikverdienende jobs niet aangenomen.
Dankzij AFS zijn de USA, Frankrijk, Spanje en India (Gandhi weet je wel) altijd een beetje thuiskomen.
AFS heeft mij ook geleerd om wel idealistisch maar niet naïef te zijn. Dat heeft mij soms ook tegengehouden om mij echt professioneel te engageren voor een NGO. Ondertussen zijn die ook wel geëvolueerd. Dus daar heb ik soms spijt van, maar wat nog niet is, kan misschien nog wel komen.
Ik vrees dat het ook omwille van AFS is dat ik nooit getrouwd ben met een Vlaamse dame, wel buitenlandse. Maar wat nog niet is, kan misschien nog komen 😉
Naast het AFS-uitwisselingsjaar heeft echter de AFS vrijwilligerswerking een grote invloed gehad. Meer als 15 jaar was het zo ongeveer even belangrijk als mijn job. Ik denk dat ik niet veel minder uren ermee bezig was 😉. AFS-vrijwilliger was tegelijk een topopleiding tot scoutsleider, manager en bestuurslid. Ik heb er ook verschillende van mijn beste vrienden aan overgehouden.
AFS heeft ook vorm gegeven aan wat ik zelf als de pijlers van een nuttig leven beschouw : inzet voor gezin, job en betere maatschappij. Zelf voeg ik er nog sport en in het bijzonder bergbeklimmen toe om opgeladen batterijen te hebben voor die drie pijlers 😉
Wat denk je zijn vandaag de grootse uitdagingen voor een netwerk als AFS?
Relevant blijven als professionele organisatie en vooral als vrijwilligersorganisatie.
In onze bijna hyper-individualistische maatschappij is het al bijzonder moeilijk om te beantwoorden aan de eisen van wat tegenwoordig van een professionele dienstverlener verwacht wordt. AFS is niet goedkoop en deelnemers willen waar voor hun geld. Die ‘waar’ mag dan ook met niet teveel ‘hick-ups’ of ‘niet gepland avontuur’ gepaard gaan. Dat is op zich al een uitdaging in een bijzonder concurrentiële omgeving waar iedereen cultuur onderdompeling, talenkennis, avontuur etc…belooft in veelal zeer aantrekkelijke en meer controleerbare formats. Als klant kan je echter de bos door de bomen niet meer zien en de kwaliteit van echte beleving, ondersteuning etc… is dikwijls weinig tastbaar op voorhand.
Die echte beleving en ondersteuning staat op zijn beurt ook zwaar onder druk door de moeilijkheid om hier en in het buitenland voldoende geëngageerde vrijwilligers lang aan AFS te binden. Het is die vrijwilligerswerking in combinatie met de professionele ondersteuning die AFS altijd heeft onderscheiden van andere organisaties. Het is niet alleen onderscheidend qua beleving voor de kandidaten … het is ook onderscheidend omdat via de vrijwilligerswerking je aan de deelnemers een blijvende ‘permanente’ vorming kan aanbieden na hun ervaring als uitwisselingsdeelnemer of gastfamilie. Het behoud hiervan lijkt mij de grootste uitdaging van AFS.
Wat moet AFS volgens jou doen om ook de komende 75 jaar impact te creëren, actieve wereldburgers te ontwikkelen en bij te dragen aan een ‘more just and peaceful world’?
Het origineel is beter dan de kopie of schoenmaker blijf bij je leest. Welk aanbod AFS ook creëert in de toekomst om in te spelen op maatschappelijke tendensen of noden, de mix van professionele dienstverlening met een belangrijke vrijwilligerswerking om dit aanbod te realiseren, blijft voor mij essentieel. Die combinatie is wat AFS uniek maakt en garandeert sowieso dat AFS voor al zijn deelnemers op één of andere manier een mogelijkheid tot ‘levenslang leren’ biedt. Want de creatie van een ‘more just and peaceful world’ is een levenswerk dat regelmatig om ‘bijscholing’ vraagt.
De evolutie naar korte programma’s, programma’s inspelend op ontwikkelingsnoden in samenwerking met NGO’s, etc… is zeker bijzonder verrijkend evenals het online aanbod. Maar zonder de combinatie professioneel-vrijwilliger zou een unieke dimensie verdwijnen.
Ook blijf ik overtuigd van het nut van langdurige programma’s (10 maanden of langer) omdat de volledige aanpassingscyclus in een andere cultuur en een diepgaande onderdompeling minstens deze termijn vraagt. Korte programma’s mogen dan al intens zijn en ogen openen, het effect ervan lijkt mij op lange termijn vluchtiger.
AFS viert haar 75ste verjaardag: Wat wens je AFS in de Lage Landen voor de toekomst toe?
Idealiter zou AFS niet meer hoeven te bestaan in de toekomst … dan zou AFS zijn rol hebben vervuld. Maar – jammer genoeg – blijft AFS meer dan ooit relevant. Ik wens AFS hier dan ook minstens evenveel succes toe in de toekomst als de voorbije 75 jaren.
Hopelijk organiseert AFS met de andere Europese landen voor zijn 100ste verjaardag ook nog eens een originele bootoversteek van Southampton naar New York zoals in de beginjaren van AFS. Bij de 50- jarige viering, maakten we met 3000 andere AFS-vrijwilligers deze overtocht met de Queen Elisabeth II. Met heel veel geluk zou ik er opnieuw kunnen bij zijn. Onvergetelijk! Deze keer best wel met een H2 of methaan aangedreven cruise schip. 😉